تعاریف کلی و اصول قانون کار و تامین اجتماعی
تعاریف کلی و اصول
کارگر : کسی است که به هر عنوان در مقابل دریافت حق السعی اعم از مزد، حقوق، سهم سود و سایر مزایا به درخواست کارفرما کار میکند.( ماده ٢ )
کارفرما: شخصی است حقیقی یا حقوقی که کارگر به درخواست و به حساب او در مقابل دریافت حق السعی کار می کند.
مدیران و مسئولان و به طور عموم کلیه کسانی که عهده دار اداره کارگاه ها هستند، نماینده کارفرما محسوب میشوند وکارفرما مسئول کلیه تعهداتی است که نمایندگان مذکور در قبال کارگر به عهده میگیرند. در صورتی که نماینده کارفرما خارج از اختیارات خود تعهدی بنماید وکارفرما آن را نپذیرد، در مقابل کارفرما ضامن است. ( ماده ٣ )
کارگاه: محلی است که کارگر به درخواست کارفرما یا نماینده او درآنجا کار میکند از قبیل مؤسسات صنعتی، کشاورزی، معدنی، ساختمانی، ترابری، مسافربری، خدماتی، تجاری، تولید، اماکن عمومی و امثال آن… کلیه تأسیساتی که به اقتضای کار متعلق به کارگاه اند، ازقبیل نمازخانه، شیرخوارگاه، نهارخوری، تعاونیها، مهدکودک، درمانگاه، حمام، آموزشگاه حرفهای، قرائت خانه، کلاسهای سواد آموزی و سایر مراکز آموزشی و اماکن مربوط به شورا و انجمن اسلامی و بسیج کارگران، ورزشگاه و وسایل ایاب و ذهاب و نظایر آنها جزء کارگاه میباشند.( ماده ۴ )
قلمرو قانون کار :
قانون کار جمهوری اسلامی ایران، در پارهای از مواد خود، قلمرو و حاکمیت این قانون و موارد مشمول آن را معین نموده است:
١ـ مطابق ماده ١ این قانون، «کلیه کارفرمایان، کارگران، کارگاهها، موسسات تولیدی، صنعتی، خدماتی و کشاورزی مکلف به تبعیت از این قانون میباشند»
« در ماده ۵ نیز که تقریباً تکرار همان ماده است و صرفاً دو مورد به آن اضافه شده آمده است:
« کلیه کارگران، کارفرمایان، نمایندگان آنان و کارآموزان و نیز کارگاه ها مشمول مقررات این قانون میباشند.»
٢ـ حسب ماده ١٨٨ ، اشخاص مشمول قانون استخدام استخدام کشوری یا سایر قوانین و مقررات خاص استخدامی و نیزکارگران کارگاههای خانوادگی که انجام کار آنها منحصراً توسط صاحب کار و همسر و خویشاوندان نسبی درجه یک از طبقه اول وی انجام می شود مشمول مقررات این قانون نخواهند بود.
تعلیق قرارداد کار
چنانچه انجام تعهدات یکی از طرفین بر اساس موارد ذیل موقتاً متوقف شود، قرار داد به حال تعلیق در می آید و پس از رفع آنها قرار داد کار با احتساب سابقه خدمت (از لحاظ بازنشستگی و افزایش مزد) به حالت اول بر میگردد. (ماده ١۴قانون کار)
خدمت وظیفه عمومی
در دوران خدمت نظام وظیفه قرارداد کار به حالت تعلیق درمی آید، ولی کارگر باید حداکثر تا دو ماه پس از پایان خدمت، به کار سابق خود بر گردد و چنانکه شغل وی حذف شده باشد در شغلی مشابه آن به کار مشغول شود. مدت خدمت نظام وظیفه وهمچنین مدت شرکت داوطلبانه کارگران درجبهه، جزء سوابق خدمت و کار آنان محسوب میشود.
